Niepłodność immunologiczna – przyczyny, badania, leczenie

Co to jest niepłodność immunologiczna?

Zapłodnienie komórki jajowej i rozwój ciąży zależą od złożonych czynników fizjologicznych, anatomicznych i immunologicznych. Przyjmuje się, że zaburzenia płodności mogą wystąpić w każdym aspekcie tych procesów. Gdy podczas diagnostyki u specjalisty okazuje się, że trudności z poczęciem dziecka nie wynikają z powodu najczęściej występujących nieprawidłowości takich jak np. zła jakość nasienia, choroby jąder, zmiany w macicy, jajnikach i jajowodach, zespół policystycznych jajników (PCOS), endometrioza, niedrożność jajowodów, zaburzenia hormonalne, przewlekłe choroby, uwarunkowania genetyczne, warto pomyśleć o zwróceniu uwagi na układ odpornościowy, który jest również bardzo ważny dla płodności. Niepłodność wynikająca z przyczyn immunologicznych to rodzaj niepłodności spowodowanej nieprawidłowym działaniem układu odpornościowego. Jego podstawową rolą powinna być przede wszystkim ochrona organizmu przed różnego rodzaju patogenami, tymczasem w efekcie zaburzeń może dojść do atakowania komórek jajowych lub plemników przez przeciwciała.

- W przypadku niepłodności immunologicznej najczęstszym powodem trudności z zajściem w ciążę są zaburzenia autoimmunologiczne. Oznacza to, że kobiecy organizm zaczyna wytwarzać przeciwciała niszczące własne komórki jajowe, wskutek czego dochodzi do ich upośledzenia. Podobnie dzieje się u mężczyzny. Przeciwciała zaczynają szkodzić plemnikom, które nawet nie będą miały szansy na dotarcie do komórki jajowej - wyjaśnia dr n. med. Jakub Malinowski, ginekolog-położnik z Kliniki Bocian w Łodzi.

Niepłodność immunologiczna może być również spowodowana obecnością czynników alloimmunologicznych. Niekiedy bowiem kobiecy układ odpornościowy wytwarza przeciwciała przeciwplemnikowe. Uznaje męskie nasienie za wrogie i próbuje je zwalczyć. W efekcie plemniki mogą mieć trudności z dostaniem się do komórki jajowej, z jej zapłodnieniem, a jeżeli nawet to się uda problemy z implantacją zarodka mogą doprowadzić do poronienia.

Niepłodność immunologiczna – objawy

Niepłodność immunologiczna sama w sobie jest dosyć trudna do zidentyfikowania, jednak może być podejrzewania w sytuacjach, gdy np.:

• u kobiety pojawiają się poronienia nawracające,
• nie jest znana przyczyna niepłodności pary mimo szerokiej diagnostyki,
• u kobiety lub mężczyzny występują częste stany zapalne okolic intymnych lub zmiany skórne,
• kobiecie towarzyszą schorzenia takie jak np. choroba Hashimoto, celiakia, endometrioza.

Niepłodność immunologiczna – leczenie

Leczenie niepłodności immunologicznej jest zależne od przyczyny, która ją wywołuje, dlatego bardzo ważne jest wykonanie niezbędnych badań i odpowiednia diagnostyka w klinice leczenia niepłodności pod okiem doświadczonego specjalisty, często zarówno immunologa jak i ginekologa. Terapia ma za zadanie wpływać na sposób funkcjonowania układu odpornościowego. Stąd w niektórych przypadkach mogą zostać dobrane odpowiednie leki, w tym również preparaty dożylne, podawane w formie wlewów.

- U kobiet zmagających się z niepłodnością immunologiczną, u których pojawiły się przeciwciała unieruchamiające plemniki, pomocna może okazać się inseminacja domaciczna (IUI). Wówczas plemniki wprowadzone są bezpośrednio do jamy macicy. W ten sposób pomija się pochwę i szyjkę macicy, których środowiska mogą być wrogie dla męskiej spermy. Jeśli para nie jest w stanie uzyskać poczęcia po kilku cyklach IUI, wówczas należy rozważyć leczenie metodą zapłodnienia pozaustrojowego in vitro, zwłaszcza metodą ICSI, polegającą na wprowadzeniu plemnika bezpośrednio do cytoplazmy komórki jajowej – dodaje dr n. med. Jakub Malinowski z Kliniki Bocian w Łodzi.