Czym jest cytologia płynna?
Cytologia płynna jest to rodzaj badania, które opiera się na innej, nowszej technice przygotowania preparatu cytologicznego. Osoba pobierająca wymaz z szyjki macicy kobiety umieszcza go na specjalnie przygotowanym podłożu płynnym, stąd jej nazwa – cytologia na podłożu płynnym (LBC - ang. Liquid-Based Cytology). Gotowa próbka podlega dalszej obróbce laboratoryjnej i specjalistycznej analizie. Procedura pobrania trwa kilka minut i jest zazwyczaj bezbolesna. Badanie może wykonać każda kobieta w wieku rozrodczym. Cytologia płynna będąc najnowszej generacji narzędziem diagnostyczno-profilaktycznym, umożliwia z dużo większą dokładnością wykrycie wielu chorób szyjki macicy i zdecydowanie szybciej rozpocząć adekwatne leczenie. Jeśli chcemy cieszyć się zdrowiem i czerpać z życia pełnymi garściami, to musimy pamięć, aby rutynowo wykonywana cytologia na stałe zagościła w naszym kalendarzu.
W jaki sposób przebiega badanie cytologii płynnej?
Sposób pobrania wymazu do analizy przebiega tak samo, jak w przypadku cytologii tradycyjnej. Oczywiście, wszystko odbywa się na fotelu ginekologicznym, w certyfikowanej klinice ginekologicznej. Klinika leczenia niepłodności jest również odpowiednim miejscem, gdzie można wykonać to badanie. Specjalista, który wykonuje cytologię płynną, wprowadza wziernik do pochwy kobiety i pobiera próbkę złuszczonego nabłonka z szyjki macicy. Jeśli istnieje taka konieczność, to najpierw usuwa nadmiar śluzu zgromadzonego na powierzchni narządu. Materiał do badań pobierany jest szczoteczką. I tutaj pojawia się zasadnicza różnica względem konwencjonalnego badania cytologicznego, ponieważ tym razem szczoteczkę umieszcza się w pojemniku o płynnym podłożu. Następnie próbkę przesyła się do laboratorium do przeprowadzenia badań diagnostycznych i oceny specjalistycznej.
Jaką wartość diagnostyczną ma cytologia płynna (LBC)?
Cytologia płynna, podobnie jak tradycyjna, to główne badanie umożliwiające wykrycie wszelkich zmian chorobowych w obrębie narządów rozrodczych kobiety. Obecnie śledząc rosnące statystyki związane ze skalą zachorowań na raka szyjki macicy wśród Polek, to cały czas istnieje konieczność nagłaśniania i budowania świadomości, aby kobiety regularnie chodziły do ginekologa. Z drugiej strony korzystanie z najnowocześniejszych zasobów medycyny, pozwala jeszcze trafniej diagnozować i skuteczniej leczyć nowotwory szyjki macicy. Cytologia płynna LBC to nowość z zakresu badań cytologicznych, która zapewnia dużo większe możliwości wykrycia początkowych zmian przednowotworowych i nowotworowych.
Czy to oznacza, że konwencjonalne badanie cytologiczne jest już przestarzałe, niewystarczające i nieskuteczne? Postęp medyczny i innowacje dostarczają specjalistom narzędzi, dzięki którym pomagają pacjentom jeszcze lepiej rozpoznawać choroby i wracać do zdrowia. Oprócz wykrywania raka szyjki macicy, cytologię płynną wykorzystuje się także w rozpoznaniu zakażenia HPV (wirusa brodawczaka ludzkiego) i chlamydii. U osoby zakażonej wirusem HPV, często nie występują objawy. W wielu wypadkach następuje samowyleczenie, ponieważ układ immunologiczny człowieka może go skutecznie zwalczyć. Czasami jednak pojawiają się objawy, a najpoważniejszy skutek wirusa HPV to rozwój raka szyjki macicy. Cytologia płynna (LBC) pozwala wykryć również bakteryjne, grzybicze i wirusowe zakażenia dróg rodnych.
- Nie da się ukryć, rak szyjki macicy obecnie stanowi poważny problem, ponieważ jest to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów kobiecych narządów rodnych. Dane statystyczne dotyczące liczby pacjentek, u których rozpoznano chorobę oraz liczby zgonów z jej powodu, nie napawają optymizmem. W wielu wypadkach zachorowalność można ograniczyć, gdyby kobiety regularnie badały stan zdrowia i wykonywały badania cytologiczne. Dzisiaj obok cytologii tradycyjnej, dysponujemy bardziej zaawansowaną metodą, cytologią płynną. Pragnę jednak podkreślić, że wcześnie wykryty nowotwór szyjki macicy jest w dużym stopniu uleczalny. Dlatego tak duże znaczenie mają badania profilaktyczne – powiedziała dr Maria Niedźwiecka, ginekolog-położnik z Kliniki Bocian w Gdańsku.
Cytologia płynna vs. zwykła cytologia – różnice wykrywania?
Do tej pory idąc do ginekologa, aby wykonać badania ginekologiczne, nie funkcjonowało rozróżnienie w zakresie rodzajów cytologii. Ze względu na to, że dostępna jest już metoda nowszej generacji, badania cytologiczne dzieli się na: cytologię płynną i cytologię tradycyjną. Zapewne mało kto wie, czym i w jakiej skali te dwie procedury są od siebie inne. Dlatego warto poznać różnice między nimi, ponieważ może to wpłynąć na decyzję, na które badanie się zdecydujemy:
- Metoda pobrania materiału do badania. W obu przypadkach położna lub lekarz pobiera wymaz na szczoteczkę. Inaczej jednak wygląda przygotowanie próbki do oceny specjalistycznej. W przypadku cytologii płynnej próbkę umieszcza się bezpośrednio w szczelnym pojemniku ze specjalnie przygotowanym, płynnym podłożem. Analizie poddany jest więc cały materiał pobrany podczas badania. Natomiast, jeśli chodzi o cytologie konwencjonalną, to położna lub lekarz ręcznie nanosi próbkę/materiał na szkiełko, używając specjalnej szczoteczki. Przez to zdarza się, że większa część materiału pozostaje na szczoteczce, lub wymaz zostanie nierównomiernie rozprowadzony na szkiełku i wtedy komórki nakładają się na siebie.
- Jakość uzyskanego preparatu. Różnice w sposobach przygotowania pobranego wymazu do badania w obu cytologiach wpływają na jakość uzyskanej próbki, która będzie przekazana do analizy specjalistycznej w laboratorium. W cytologii płynnej materiał nie jest wystawiony na niepożądane działania mechaniczne, w związku z tym naraża się go na uszkodzenia lub zniszczenie tylko do minimum. Końcówka szczoteczki z komórkami, bezpośrednio zostaje umieszczona w pojemniku, nie ma kontaktu z innymi czynnikami, które wpłyną na jej jakość i reprezentatywność. Natomiast inaczej sytuacja prezentuje się w przypadku cytologii tradycyjnej. Materiał przeniesiony ręcznie na szkiełko, może być trudny do oceny, a wynik cytologii fałszywy, tzn. może nie wykazać obecności komórek nowotworowych, mimo ich istnienia.
- Wyższa wykrywalność zmian. Cytologia płynna to bardzo dokładne i precyzyjne badanie, dlatego ma wiele zalet i szersze zastosowanie. Szczelnie zabezpieczone pobrane komórki, nie zawierają artefaktów. Podczas analizy wymazu cytologia płynna daje dużo większe możliwości wykrycia zmian śródnabłonkowych, stanów przednowotworowych oraz raka szyjki macicy, niż w przypadku cytologii zwykłej. Dodatkowo z próbki, która znajduje się na podłożu płynnym, można wykonać również dodatkowe badania.
Jak przygotować się do badania cytologii płynnej?
Przed przystąpieniem do badania cytologicznego należy się odpowiednio przygotować. W przypadku cytologii płynnej, aby zwiększyć ilość komórek nadających się do analizy, nie wykonuje się jej w niektóry wypadkach.
Zalecenia są następujące:
- Należy zachować wstrzemięźliwość seksualną co najmniej 24 godziny przez badaniem.
- Cytologii nie wykonuje się podczas krwawienia miesiączkowego.
- Najlepszym moment to pierwsza faza cyklu menstruacyjnego, czyli kilka dni po zakończeniu krwawienia. Najlepiej między 10. a 20. dniem cyklu.
- Cytologii nie przeprowadza się w trakcie stosowania którychkolwiek środków dopochwowych.
- Pacjentka powinna przygotować informacje o dacie ostatniej miesiączki oraz o ewentualnie stosowanej terapii hormonalnej.
- Jeśli w narządach rodnych występuje stan zapalny, to trzeba go najpierw wyleczyć.
Jakie są koszty badania cytologii płynnej?
W porównaniu do ceny wykonania cytologii tradycyjnej, to za cytologię płynną trzeba trochę więcej zapłacić. Wynika to z dużo szerszych możliwości diagnostyczno-profilaktycznych, które zapewnia, większej dokładności w wykrywaniu najgroźniejszych chorób szyjki macicy, czyli nowotworów. W Klinice Bocian ceny cytologii płynnej w poszczególnych placówkach można sprawdzić w zakładce cennik.
Rak szyjki macicy to obecnie jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów narządów rodnych kobiety. Regularne badania profilaktyczne mogą zdecydowanie ograniczyć skalę zachorowań, pomóc odpowiednio wcześnie wykryć niepokojące zmiany, wdrożyć leczenie, niekiedy ratujące życie pacjentki.
