Co to jest HPV?
HPV (Human Papilloma Virus) to inaczej wirus brodawczaka ludzkiego, którym można się zarazić w momencie bezpośredniego kontaktu ze skórą nosiciela np. przez uścisk dłoni oraz w czasie stosunku dopochwowego, oralnego lub analnego.
Dotyka on zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Przyjmuje się, że istnieje ponad 200 odmian wirusa HPV. Większość z nich jest zwalczana przez układ odpornościowy i nie powoduje żadnych poważnych objawów, jednak niektóre mutacje prowadzą do powstawania brodawek na stopach i dłoniach lub w okolicach narządów płciowych, ust i gardła. Określa się je mianem wirusów o niskim ryzyku. Istnieją też odmiany o wysokim stopniu ryzyka tzw. onkogennym, które mogą w przyszłości przerodzić się w raka szyjki macicy, gardła, sromu, pochwy, prącia, odbytu, jamy ustnej lub migdałków.
Objawy HPV
- Jednym z objawów HPV jest pojawianie się nieestetycznych zmian skórnych. Miejsce występowania brodawek i to jak wyglądają, zależy od odmiany wirusa. Zmiany na dłoniach i palcach przypominają szorstkie i wypukłe guzy, z kolei te na stopach i piętach są bardziej twarde i ziarniste. Brodawki narządów płciowych można opisać jako małe, łodygowe guzki lub płaskie zmiany. Ich wygląd porównuje się często do narośli kalafiora. Istnieje też kilka odmian wirusa o niskim ryzyku, które mogą dawać objawy w postaci brodawek w okolicy jamy ustnej i gardła. Są określane jako brodawczaki górnych dróg oddechowych i częściej dotykają dzieci niż osoby dorosłe - wyjaśnia dr Marta Dąbrowska, ginekolog-położnik z Kliniki Bocian w Warszawie.
W przypadku, gdy układ odpornościowy nie jest w stanie zwalczyć toczącej się infekcji w organizmie wywołanej przez odmianę o wysokim ryzyku, wirus HPV może zacząć stopniowo uszkadzać zdrowe komórki i przekształcać je w komórki nowotworowe.
- Większość nowotworów związanych z wirusami brodawczaka ludzkiego jest określana jako rak płaskonabłonkowy. Według przeprowadzonych badań najniebezpieczniejszymi typami HPV, które powodują najwięcej przypadków raka szyjki macicy, są odmiany takie jak HPV 16 i HPV 18 – dodaje dr Marta Dąbrowska, ginekolog-położnik z Kliniki Bocian.
HPV – jak można się zarazić?
Istnieje wiele powodów, które mogą zwiększać ryzyko zakażenia wirusem HPV. To m.in.:
- osłabiony układ odpornościowy,
- przewlekłe stany zapalne,
- zwiększona liczba partnerów seksualnych,
- seks bez stosowania antykoncepcji w postaci prezerwatywy,
- seks oralny i analny,
- współżycie z partnerem zakażonym HPV,
- posiadanie innych chorób przenoszonych drogą płciową, takich jak rzeżączka, chlamydia i opryszczka,
- używanie bielizny, ręczników i przedmiotów do higieny intymnej osoby zakażonej.
HPV – cena badania
Aby prawidłowo zdiagnozować wirus brodawczaka ludzkiego, warto wykonać badania DNA, które pozwalają na określenie typu wirusa i ustalają, czy może on powodować zagrożenie raka. Nie wystarczy samo badanie cytologiczne ani ginekologiczne. Testy można zrobić w każdej Klinice Bocian. Zainteresowane osoby mogą umówić się na konsultację ze specjalistą, który przeprowadzi wywiad medyczny i oceni sytuację zdrowotną. Na tej podstawie zleca on odpowiedni rodzaj badania na HPV.
Poniżej przykładowy cennik badań w Warszawie:
- HPV DNA 12 – 160 zł
- HPV DNA 37 – 250 zł
- HPV SUROWICA – 150 zł
- HPV WYMAZ - 200 zł
Jak leczyć HPV?
Leczenie kurzajek lub brodawek wywołanych zakażeniem HPV jest dosyć czasochłonnym procesem. Obecnie istnieje dużo metod, które pozwalają na ich wyeliminowanie. Wybór tej odpowiedniej zależy od ilości zmian i miejsca występowania. Brodawki mogą być leczone poprzez stosowanie leków na receptę. Popularnym sposobem ich usuwania jest też łyżeczkowanie, wypalane laserem lub zamrażanie ciekłym azotem.
- Do usunięcia komórek przedrakowych spowodowanych przez wirusa HPV o wysokim ryzyku, może okazać się niezbędny zabieg chirurgiczny. W zależności od sytuacji klinicznej oraz wyniku badania histopatologicznego lekarz może zlecić zabieg LEEP, polegający na usunięciu fragmentu szyjki macicy za pomocą pętli elektrycznej lub chirurgiczną konizację szyjki macicy polegający na wycięciu fragmentu szyjki macicy w kształcie stożka i oddać pobrany materiał do badania histopatologicznego. W przypadku wykrycia raka zakres operacji oraz ewentualne dalsze leczenie powinno się odbyć w klinice ginekologii onkologicznej – komentuje dr Marta Dąbrowska, ginekolog-położnik z Kliniki Bocian w Warszawie.
HPV a ciąża
Nie jest udowodnione naukowo, że kobiety zakażone każdą odmianą wirusa HPV mogą mieć problemy z zajściem w naturalną ciążę i z jej donoszeniem, jak również, że HPV może utrudniać zapłodnienie pozaustrojowe in vitro, zarówno u płci żeńskiej, jak i męskiej. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji medycznej pacjentów.
- Ciężarne pacjentki zarażone wirusem HPV z ryzykiem onkogennym powinny być pod stałą opieką ginekologa, ponieważ w czasie ciąży zwiększa się ryzyko rozwoju zmian w szyjce macicy. U ciężarnych kobiet posiadających brodawki na narządach płciowych określanych jako kłykciny kończyste, istnieje niskie ryzyko przeniesienia wirusa HPV na dziecko podczas porodu naturalnego. Cięcie cesarskie należy wykonać jedynie w przypadku rozpoznania olbrzymich kłykcin kończystych, mogących stanowić przeszkodę porodową. Z tego powodu u noworodka może wystąpić brodawczakowatość krtani. Jednak jeżeli wydarzy się taka sytuacja, to zazwyczaj dziecko jest w stanie samo zwalczyć toczącą się infekcję w ciągu kilku tygodni - wyjaśnia dr Marta Dąbrowska.
HPV – zapobieganie
W celu skutecznej obrony przed zakażeniem wirusem HPV niskiego ryzyka należy unikać bezpośredniego kontaktu z osobą zarażoną posiadającą widoczne brodawki na skórze. Należy szczególnie zadbać o higienę rąk. Nie można też zapominać o noszeniu obuwia ochronnego na basenach i w szatniach, w saunach, na siłowni, czy pod prysznicem w hotelach. Aby zapobiegać wirusom HPV wywołanym przez zakażenie drogą płciową, trzeba pamiętać natomiast o uprawianiu bezpiecznego seksu. Większa ilość partnerów seksualnych i zbliżenia bez zabezpieczenia zwiększają ryzyko zarażenia. Dobrą metodą zalecaną w szczególności dla młodych osób, które nie rozpoczęły jeszcze współżycia, jest przyjęcie szczepionki. Chronią one przed najbardziej onkogennymi typami wirusa, jak również innymi, które mogą wywołać zmiany przednowotworowe lub powstawanie brodawek narządów płciowych.
