Data publikacji: 21 sierpnia 2019 | Data aktualizacji: 26 sierpnia 2025 | 2 minuty czytania
Data publikacji: 21 sierpnia 2019 Data aktualizacji: 26 sierpnia 2025 2 minuty czytania
Morfologia nasienia a ciąża
W skrócie Wykonywana podczas badania nasienia morfologia plemników sprawdza ich budowę. Zgodnie z normami uznawanymi przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) za prawidłowy uznaje się wynik, gdzie co najmniej 4% plemników ma prawidłową formę.
Prawidłowa budowa plemnika charakteryzuje się gładką, owalną główką, w której osadzony jest akrosom, czyli pęcherzyk wypełniony enzymami niezbędnymi do przedostania się przez otoczkę komórki jajowej, a także wąską wstawkę i pojedynczą witkę wprawiającą go w ruch. Właściwa budowa plemników decyduje o tym, czy będą mogły odpowiednio się poruszać, by mieć szansę na dotarcie do komórki jajowej i jej zapłodnienie. Z biologicznego punktu widzenia to właśnie plemniki o prawidłowej budowie mają największe szanse na skuteczne zapłodnienie. Choć organizm może produkować miliony plemników dziennie, to tylko niewielka ilość plemników o prawidłowej budowie może mieć realny potencjał rozrodczy.
Samo badanie polega na określeniu, ile plemników o nieprawidłowej budowie jest obecnych w nasieniu, a ile z nich posiada wady, co jest również istotne w przypadku wskazań do in vitro. Używa się do tego odpowiednio wybarwionego preparatu, który obserwuje się pod mikroskopem o bardzo dużym powiększeniu. Do oceny pobranej próbki używa się tzw. kryteriów Krügera uznawanych przez WHO. Normy są przy tym bardzo surowe, bowiem już jeden defekt świadczy o nieprawidłowej budowie plemników. Wady mogą dotyczyć zarówno:
główki,
wstawki,
witki plemnika.
Morfologia plemników to parametr często niedoceniany, a odgrywający dużą rolę w ocenie płodności mężczyzny. Nawet przy dobrej ruchliwości, nieprawidłowa morfologia plemników może uniemożliwić skuteczne zapłodnienie komórki jajowej.
Wady w budowie plemnika
Jeśli chodzi o wady główki plemnika zalicza się do nich nieprawidłowy kształt, czyli gdy jest inny niż owalny i ma niewyraźny kontur. Poza tym wada główki plemnika może dotyczyć również jej wielkości:
zbyt dużej lub małej,
obecności dwóch lub więcej główek,
obecności zwiększonej ilości wakuoli,
źle uformowanego akrosomu.
Z kolei w przypadku wstawek nieprawidłowe są te, które są za cienkie, zbyt grube, za długie, za krótkie, przyczepione nieprawidłowo lub zawierają załamania. Wstawka może też zawierać tzw. resztkową cytoplazmę. Jeśli chodzi o witki, nieprawidłowości dotyczą ich długości, grubości, obecności ostrych załamań czy spiralnego ułożenia oraz zwielokrotnienia. Nieprawidłowe główki plemników oraz zmiany w budowie innych części komórki mogą istotnie obniżać potencjał rozrodczy. W takich przypadkach lekarz może zasugerować, że wskazana będzie dokładniejsza diagnostyka niepłodności.
Zła morfologia nasienia a ciąża
Co w przypadku, gdy morfologia nasienia jest nieprawidłowa? Mówimy wówczas o teratozoospermii. Zła morfologia plemników zmniejsza szanse na zapłodnienie w sposób naturalny, ale nie przekreśla ich całkowicie. W niektórych przypadkach zalecane może być zastosowanie metody zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro), szczególnie jeśli towarzyszy temu także słaba morfologia plemników lub inne parametry odbiegające od normy. Nieprawidłowa morfologia plemników może być powiązana z nieprawidłowościami w obrębie układu moczowo-płciowego, czynnikami środowiskowymi, stylem życia, infekcją a nawet dietą. Warto wiedzieć, co szkodzi plemnikom, aby świadomie wspierać płodność.
Badanie nasienia - morfologia
Przy analizie wyników badania nasienia zawsze należy brać pod uwagę nie tylko morfologię plemników, ale również ich ruchliwość i liczbę. Może się zdarzyć, że mimo obecności tylko niewielkiego odsetka plemników o prawidłowej budowie, ich duża ruchliwość wystarczy, by doszło do zapłodnienia. Odwrotnie – prawidłowa morfologia plemników przy bardzo niskiej liczbie komórek rozrodczych może nadal utrudniać zajście w ciążę.
Dlatego tak ważne jest dokładne badanie nasienia i interpretacja, którą powinien przeprowadzić doświadczony lekarz, a takich zapewnia klinika leczenia niepłodności Bocian. Dopiero na tej podstawie można podjąć decyzję o dalszym postępowaniu: obserwacji, leczeniu farmakologicznym lub zastosowaniu metod wspomaganego rozrodu, jak inseminacja czy in vitro.
Chcesz wiedzieć, ile kosztuje badanie nasienia? Sprawdź aktualny cennik oraz możliwości badań dostępnych w placówkach Kliniki Bocian.
Diagnostyka męskiej niepłodności
Ekspert: dr Jarosław Niemoczyński, dyrektor medyczny Kliniki Bocian w Warszawie, specjalista w zakresie diagnostyki i leczenia niepłodności u kobiet i mężczyzn, w tym in vitro.
