Niepłodność pierwotna a ciąża
Kilkumiesięczne starania o dziecko są zupełnie naturalne, natomiast jeżeli para przez około 12 miesięcy nie może doczekać się pozytywnego testu ciążowego, wówczas powinna zgłosić się do specjalisty leczenia niepłodności.
- Wiek jest niezwykle istotny dla płodności, zwłaszcza w przypadku kobiet. Dlatego w sytuacji gdy pacjentka stara się o dziecko na przykład w wieku 35 lat i więcej, to nie warto czekać roku, by zwrócić się o pomoc lekarza, tylko już po kilkumiesięcznych bezowocnych, staraniach zdecydować się na konsultację u lekarza. Także pacjentki ze zdiagnozowanymi zaburzeniami, chorobami, mogącymi wpływać na płodność, jak chociażby endometrioza czy PCOS, powinny wcześniej zgłaszać się do klinik leczenia niepłodności Szacuje się, że z problemem niepłodności zmaga się obecnie nawet 15-20% par w wieku rozrodczym. Odpowiednia diagnostyka i podjęcie właściwego leczenia daje parom szansę na uzyskanie upragnionej ciąży i urodzenie dziecka - zaznacza dr n. med. Marcin Korman, ginekolog-położnik, specjalista ds. leczenia niepłodności z Kliniki Bocian w Poznaniu.
Przyczyny niepłodności pierwotnej
Niepłodność pierwotna może być wynikiem zaburzeń endokrynologicznych, genetycznych, różnego rodzaju chorób, jak również nieprawidłowości w budowie narządu rodnego. W przypadku kobiet, do głównych czynników powodujących niepłodność pierwotną zalicza się:
- nieprawidłowe funkcjonowanie gospodarki hormonalnej i w efekcie zaburzenia cyklu miesięcznego oraz brak owulacji,
- zaawansowany wiek kobiety,
- choroby związane z płodnością np. endometrioza, PCOS,
- przyczyny mechaniczne - zrosty, polipy, mięśniaki, niedrożne jajowody,
- wady wrodzone, w tym przegrody macicy, macica jednorożna, macica dwurożna,
- przedwczesne wygasanie czynności jajników,
- zaburzenia odżywiania powodujące otyłość lub anoreksję,
- nieprawidłowości genetyczne.
Nie bez znaczenia pozostają również czynniki środowiskowe, styl życia, stosowana dieta. Mają one wpływ nie tylko na płodność kobiet, ale i mężczyzn, jakość i liczebność plemników. Niepłodność pierwotna w przypadku mężczyzn może być spowodowana m.in.:
- otyłością, paleniem papierosów, siedzącym trybem życia (narażeniem jąder na przegrzewanie), czynnikami toksycznymi,
- nieprawidłowościami w budowie narządu rodnego np. wnętrostwem, niedrożnościami nasieniowodów, spodziectwem, żylakami powrózka nasiennego,
- stanami zapalnymi i pourazowymi,
- wadami genetycznymi,
- przyczynami endokrynologicznymi – zaburzeniami hormonalnymi.
Niektóre pary ze względów psychologicznych mogą również doświadczać problemów z uzyskaniem ciąży w naturalny sposób.
Diagnostyka niepłodności pierwotnej
Niepłodność pierwotną, podobnie jak niepłodność wtórną, diagnozuje się na podstawie szczegółowego wywiadu medycznego obojga partnerów, jak również badań. U kobiet niezbędne jest wykonanie badania ginekologicznego i USG, do tego na podstawie pobranej próbki krwi oznacza się poziom wybranych hormonów. Jeżeli lekarz uzna za wskazane, może zalecić rozszerzoną diagnostykę w postaci badań genetycznych, drożności jajowodów (sono-HSG), histeroskopii lub laparoskopii. Mężczyznom zaleca się natomiast badanie nasienia wraz z morfologią plemników, które dostarcza szeregu informacji na temat męskiej płodności. Może okazać się również konieczne wykonanie badań genetycznych, w celu weryfikacji zaburzeń w tym obszarze, jak i rozszerzonych badań nasienia np. o badanie fragmentacji DNA plemników lub test HBA.
Niepłodność pierwotna – leczenie
Przyczyny niepłodności pierwotnej determinują, jakie metody leczenia zostaną zastosowane – farmakologiczne, zabiegowe lub techniki wspomaganego rozrodu. Przyjmowanie leków hormonalnych ma na celu przywrócenie prawidłowego przebiegu cyklu miesięcznego kobiety. Metody operacyjne wykonywane za pomocą laparoskopii lub histeroskopii zabiegowej stosuje się w celu usunięcia np. polipów, mięśniaków. W niektórych przypadkach jedyną szansą na uzyskanie ciąży jest zastosowanie procedur wspomaganego rozrodu, w postaci inseminacji lub in vitro.
