Leki hormonalne na problemy z cyklem
Kobiety borykające się z niepłodnością często mają zdiagnozowane zaburzenia cyklu miesiączkowego. Tym samym przepisuje się im leki - preparaty hormonalne - mające na celu:
- wyregulowanie cykli i indukcję owulacji,
- pobudzenie jajników do wytwarzania komórek jajowych gotowych do zapłodnienia.
W przypadku stymulacji owulacji stosuje się leki o działaniu antyestrogenowym i gonadotropiny. Działanie leków antyestrogenowych, w tym cytrynianu klomifenu, polega na łączeniu się z receptorami żeńskich hormonów płciowych – estrogenów, przez co blokują ich wpływ na część mózgu nazywaną przysadką i podwzgórzem. W efekcie zwiększa się wydzielanie gonadotropin przez przysadkę mózgową i następuje stymulacja wzrostu pęcherzyków jajnikowych.
Gonadotropiny - hormony FSH (folitropina) oraz LH (lutropina) – odpowiadają za stymulację jajników, wydzielanie estrogenów i indukcję owulacji. Ponadto LH stymuluje wydzielanie progesteronu, hormonu niezbędnego do zagnieżdżenia się zarodka w endometrium macicy.
Gonadoliberyny - leuprolid, tryptorelina, buserelina – wpływają także na przysadkę mózgową i modyfikują wydzielanie gonadotropin.
W celu wyregulowania cyklu miesiączkowego u pacjentek stosuje się także hormony płciowe – estrogeny i progestageny. Zbyt mały poziom progesteronu we wczesnym etapie ciąży może prowadzić do poronienia, dlatego też jest on uzupełniany za pomocą leków. W terapii niepłodności obok leków bezpośrednio stymulujących wzrost pęcherzyka stosuje się również leki hormonalne mające pośredni wpływ na uwolnienie komórki jajowej.
Leczenie zaburzeń i chorób wpływających na płodność
Trudności w uzyskaniu ciąży mogą wynikać także z powodu hiperprolaktynemii, czyli zaburzenia endokrynologicznego, w wyniku którego występują nieprawidłowe cykle miesięczne. W przypadku zdiagnozowania nadmiaru prolaktyny w organizmie stosuje się bromokryptynę, kabergolinę, które hamują wydzielanie tego hormonu. Podczas starania się o ciążę ważne jest także prawidłowe funkcjonowanie tarczycy. W przypadku niedoczynności tarczycy stosuje się chociażby tyroksynę. Z kolei przy zdiagnozowanym zespole policystycznych jajników ( PCOS ) często pacjentkom zaleca się przyjmowanie metforminy, która zmniejsza isnulinooporność i pomaga w regulacji cykli miesiączkowych. Warto również wziąć pod uwagę, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni mogą mieć choroby współistniejące, które mogą pośrednio wpływać na problemy z płodnością, jak np. cukrzyca. Odpowiednia terapia tych schorzeń może przyczynić się do pokonania barier utrudniających naturalne poczęcie dziecka.
Leczenie niepłodności i leki zmniejszające krzepliwość krwi
Podczas leczenia niepłodności niektórym pacjentkom przepisywane są również leki zmniejszające krzepliwość krwi, które zawierają kwas acetylosalicylowy. Mają one za zadanie:
- polepszyć przepływ krwi i ukrwienie macicy,
- działać profilaktycznie w przypadku skłonności do zakrzepicy,
- zmniejszać ryzyko pojawienia się nadciśnienia u kobiet ciężarnych.
Czasem przepisuje się również heparyny drobnocząsteczkowe, żeby krzepliwość krwi była jak najmniejsza i jej przepływ przez macicę był jak najlepszy.
Steroidy a metody wspomaganego rozrodu
Niejednokrotnie kobietom, które podejmują się leczenia za pomocą metod wspomaganego rozrodu, podaje się również niewielkie dawki steroidów. Wyciszają one odpowiedź układu immunologicznego, dążącego do odrzucenia zarodka.
Farmakologiczne leczenie niepłodności u mężczyzn
Przyjmowanie leków, w uzasadnionych przypadkach, może być również zalecane mężczyznom, u których wyniki badań wskazują na obniżone parametry nasienia. Jednak farmakologiczne leczenie zazwyczaj nie przynosi w takich sytuacjach spektakularnych efektów. Jeżeli zdiagnozowane są natomiast zaburzenia niewydolności przysadki, wówczas podawanie gonadotropin, w celu stymulacji jąder do wytwarzania plemników, jest dosyć skuteczne. Gdy jakości nasienia nie udaje się poprawić za pomocą suplementów, zdrowej diety, zmiany stylu życia, a czasem zabiegów, wówczas do rozważenia pozostają metody wspomaganego rozrodu.
Zalecenia lekarza w leczeniu niepłodności
Należy pamiętać, że przyjmowanie leków powinno odbywać się zawsze pod ścisłą kontrolą lekarza. Ich dobór oraz dawkowanie zależy od stanu zdrowia pacjentów i historii medycznej. Poza leczeniem farmakologicznym pary starające się o ciążę powinny również zadbać o zdrową dietę i odpowiednią aktywność fizyczną. Niestety, nie wszystkie przyczyny niepłodności można pokonać za pomocą leków. Niekiedy niezbędne jest sięgnięcie po metody chirurgiczne np. histeroskopię i laparoskopię, czasem natomiast jedyną realną szansę na ciążę dają metody wspomaganego rozrodu w postaci inseminacji lub programu in vitro.
