Punkcja jajników – jak się przygotować?
Kiedy lekarz monitorujący stymulację jajników uzna, że pęcherzyki osiągnęły już odpowiedni rozmiar, decyduje o jej zakończeniu.
Wówczas pacjentka otrzymuje zastrzyk zawierający gonadotropinę kosmówkową (hCG) lub agonistę GnRh, który doprowadza do finalnego dojrzewania komórek jajowych. Po około 36 godzinach od zastrzyku wykonywana jest punkcja. - Pobranie komórek jajowych musi nastąpić w odpowiednim czasie, gdy osiągną one odpowiednią dojrzałość, a jednocześnie nie dojdzie jeszcze do pęknięcia pęcherzyków Graffa i do uwolnienia oocytów, czyli komórek jajowych. Podczas punkcji jajników to właśnie z pęcherzyków pobieramy płyn zawierający komórki jajowe – tłumaczy dr n. med. Olaf Lindert, specjalista ds. leczenia niepłodności z Kliniki Bocian w Katowicach.
W kwestii przygotowania do zabiegu ważne jest to, by pacjentka była na czczo, ze względu na czekające ją znieczulenie. To oznacza, że 6-8 godzin przed punkcją jajników nie powinna jeść i pić, zakaz dotyczy również żucia gumy i palenia papierosów. Do kliniki należy zgłosić się ok. 30 minut przed planowanym zabiegiem. Należy zabrać ze sobą koszulę i kapcie, natomiast z rąk zdjąć biżuterię. Warto również wziąć ze sobą przekąskę, czy też kanapkę, którą po wszystkim będzie można spożyć.
Przebieg punkcji jajników krok po kroku
Pacjentka po przyjściu do kliniki jest rejestrowana i kierowana do pomieszczenia, w którym może się przebrać w koszulę. Następnie udaje się do sali zabiegowej, gdzie anestezjolog przeprowadzi z nią wywiad medyczny. Sam zabieg punkcji odbywa się na fotelu ginekologicznym, trwa kilkanaście minut i zanim się rozpocznie pacjentka przygotowywana jest do znieczulenia, po którym następują kolejne etapy punkcji.
- Pacjentka podpinana jest do aparatury kontrolującej parametry życiowe, podawany jest jej tlen, a przez wenflon leki.
- Kiedy znieczulenie zacznie działać lekarz odkaża pochwę, a następnie wprowadza głowicę USG oraz igłę punkcyjną, którą nakłuwa pęcherzyki Graafa i pobiera płyn pęcherzykowy zawierający komórki jajowe.
- Po zakończeniu nakłuwania i upewnieniu się, że nie doszło do krwawienia, pacjentka wybudza się i zostaje przewieziona na salę pozabiegową.
- Na sali pozabiegowej przez około godzinę (w zależności od samopoczucia) pacjentka dochodzi do siebie.
Gdy pacjentka poczuje się już dobrze, odbywa się wizyta, na której lekarz informuje ją o liczbie pobranych oocytów, ustalana jest również ostateczna liczba zapładnianych komórek jajowych. Omawiana jest także kwestia przyjmowania leków przed kolejnym etapem in vitro, czyli transferem zarodków do macicy. Pacjentka powinna pamiętać, że po punkcji nie może prowadzić samochodu, wskazana jest również obecność osoby towarzyszącej w drodze do domu.
Punkcja jajników – ile komórek zostaje pobranych?
Podczas punkcji zazwyczaj pobiera się kilka lub kilkanaście komórek jajowych. – Organizm różnie reaguje na podawane leki do stymulacji. Dlatego też czasem uzyskujemy kilka komórek jajowych, innym razem kilkanaście, a nawet więcej. Jednak należy pamiętać, że nie tylko ilość jest ważna, ale również jakość tych komórek. Nie wszystkie bowiem są wystarczająco dojrzałe i prawidłowo zbudowane, by można było je użyć do zapłodnienia – zaznacza dr n. med. Olaf Lindert z Kliniki Bocian w Katowicach. Pobrany płyn pęcherzykowy trafia niezwłocznie do laboratorium, gdzie embriolog dokładnie ocenia jakość i dojrzałość pozyskanych komórek jajowych, czyli stadium ich rozwoju. Do zapłodnienia in vitro wybierane są te najlepsze. Jeżeli podczas procedury zapłodnienia pozaustrojowego nie zostaną użyte wszystkie komórki jajowe, mogą one zostać również zamrożone i zabezpieczone na przyszłość.
Oddanie nasienia przez partnera do zapłodnienia in vitro
W tym samym dniu, gdy pacjentka podchodzi do punkcji jajników, jej partner proszony jest o oddanie nasienia, aby plemniki były przygotowane do zapłodnienia pozaustrojowego - in vitro. Istnieje również możliwość wcześniejszego zdeponowania nasienia partnera w klinice. Wówczas plemniki poddawane są krioprezerwacji i rozmrażane w momencie, gdy będzie już można dokonać zapłodnienia.
Dolegliwości, które pacjentka może odczuwać po punkcji jajników
Dzięki temu, że punkcja jajników jest wykonywana w znieczuleniu ogólnym, pacjentka nie odczuwa w trakcie zabiegu bólu. Po punkcji przez pewien czas mogą wprawdzie doskwierać pewne dolegliwości. Do najczęstszych należą:
- bóle podbrzusza,
- bóle i zawroty głowy,
- lekkie krwawienie, plamienie,
- nudności,
- rozdrażnienie,
- suchość w ustach.
W przypadku znacznego nasilenia się bólu lub krwawienia pacjentka powinna skontaktować się z lekarzem lub Kliniką Bocian.
