Oligospermia - przyczyny
Dolegliwość ta jest wywoływana przez szereg czynników. Do najczęstszych należy jednak nieprawidłowa spermatogeneza (proces powstawania i dojrzewania plemników) i budowa nasieniowodów (wady wrodzone i nabyte).
Przyczyny powstawania oligospermii
Oprócz tego wskazuje się także na negatywny wpływ:
- przebytych operacji i/lub innych schorzeń czy dolegliwości (np. wnętrostwo),
- częstych stanów zapalnych narządu rodnego,
- przegrzewania jąder,
- diety bogatej w tłuszcze zwierzęce,
- chronicznego stresu,
- stosowania używek,
- promieniowania elektromagnetycznego,
- zażywanych przy terapii onkologicznej leków.
Kiedy brakuje plemników?
Oligospermia stwierdzana jest w trakcie tradycyjnego badania diagnostycznego, czyli tzw. spermiogram. Pozwala ono sprawdzić, ile plemników znajduje się w jednym mililitrze pobranego nasienia. Dodatkowo można oznaczyć także takie parametry jak: objętość ejakulatu, ruchliwość plemników, ich morfologię, żywotność oraz leukocyty.
W zależności od uzyskanych wyników wyróżniana jest:
- oligospermia łagodna (10-15 mln plemników),
- oligospermia umiarkowana (5-10 mln plemników),
- oligospermia zaawansowana (0-5 mln plemników).
Przed oddaniem nasienia do analizy należy przynajmniej przez 2 do 7 dni zachować abstynencję seksualną. Warto także ograniczyć używki do minimum bądź powstrzymać się od ich zażywania całkowicie – mogą one bowiem zafałszować wynik spermiogram. Oprócz tego trzeba też pamiętać, że przy objawach infekcji bądź konieczności przyjmowania antybiotyku, badanie nasienia można wykonać dopiero po ustąpieniu choroby.
Metody leczenia oligospermii
By rozpocząć leczenie oligospermii, w pierwszej kolejności należy ustalić jej przyczynę. Dopiero wówczas lekarz może podjąć decyzję o odpowiedniej formie terapii – operacyjnej bądź farmakologicznej. Operacje są wykonywane w przypadku:
- niedrożności nasieniowodów,
- wad wrodzonych narządu rodnego,
- żylaków powrózka nasiennego,
- wnętrostwa.
Farmakologicznie można częściowo poprawić parametry nasienia, a tym samym pobudzić ich produkcję. Zaleca się wówczas głównie zażywanie suplementów diety takich jak: cynk, selen, witamina E, koenzym Q, L-karnityna, L-arginina. Oprócz tego często należy przyjrzeć się swoim nawykom żywieniowym i usunąć z jadłospisu produkty bogate w węglowodany i tłuszcze zwierzęce. Należy przy tym pamiętać, że nie są to metody w 100% skuteczne – wszystko zależy od sytuacji klinicznej, którą rozpoznaje lekarz u pacjenta.
Profilaktyka męskiej płodności
Bardzo ważnym i tak naprawdę podstawowym elementem przy zaburzeniach produkcji plemników jest działanie profilaktyczne. Mężczyźni borykający się z podobnymi problemami powinni niezwłocznie zmienić swój styl życia – zadbać o wystarczającą ilość snu, uprawiać sport, zdrowo się odżywiać, zrezygnować z używek itd. Oprócz tego warto zwrócić uwagę na ubiór – zbyt ciasne spodnie mogą spowodować przegrzewanie się jąder i w efekcie prowadzić do powstawania nieprawidłowości.
Oligospermia a szanse na ojcostwo
Oligospermia nie jest zamkniętą furtką dla mężczyzn starających się o dziecko. Niemniej nie należy jej lekceważyć i w przypadku jej wykrycia jak najszybciej podjąć odpowiednie leczenie. Dzięki temu mamy możliwość zwiększenia szansy na uzyskanie ciąży – zarówno w sposób naturalny, jak i z wykorzystaniem technik wspomaganego rozrodu.
Jak poprawić płodność mężczyzny?
Ekspert: dr Jarosław Niemoczyński, specjalista ginekologii i położnictwa. Zajmuje się diagnostyką i leczeniem niepłodności, m.in. in vitro. Dyrektor medyczny Kliniki Bocian w Warszawie.
