Badanie nasienia – po co się je wykonuje?
Badanie nasienia, znane także jako spermiogram lub seminogram, to podstawowy test płodności męskiej, który pozwala sprawdzić kilka kluczowych parametrów. Badanie ocenia min. ile plemników jest w całej objętości ejakulatu, a także w 1 ml spermy (koncentracja plemników), weryfikacji podlegają także dodatkowe aspekty, jak chociażby: ruchliwość plemników, morfologia plemników, żywotność plemników.
Wyniki spermiogramu dostarczają cennych informacji na temat stanu zdrowia męskiego układu rozrodczego i pomagają ocenić, czy mężczyzna ma szansę na posiadanie potomstwa. Celem tego badania jest ustalenie, czy parametry nasienia sprzyjają naturalnemu zapłodnieniu, jeżeli natomiast tak nie jest, wynik spermiogramu pomagają lekarzowi zaplanować dalsze leczenie.
Kiedy wykonać badanie nasienia?
Badanie nasienia może być zalecane w różnych sytuacjach. Najczęściej stanowi ono część diagnostyki niepłodności u par starających się o dziecko, a wskazaniem do jego przeprowadzenia jest zazwyczaj problem z poczęciem dziecka. Badanie płodności u mężczyzn jest wtedy rutynową procedurą, która pozwala ocenić czy problem z uzyskaniem ciąży leży po stronie kobiety, czy mężczyzny.
Innym wskazaniem do wykonania badania może być kontrola po zabiegu wazektomii. Badanie nasienia po wazektomii potwierdza skuteczność zabiegu, sprawdzając, czy nasienie nie zawiera już plemników. Badanie spermy zaleca się również wtedy, gdy zauważalne są niepokojące objawy u mężczyzn, takie jak: bóle jąder, zaburzenia erekcji, zmniejszone libido, problemy z wytryskiem, czy też nawracające infekcje. Niektórzy badają też nasienie profilaktycznie.
- Badanie nasienia jest podstawową metodą diagnostyczną u mężczyzn starających się o dziecko. Zalecane jest szczególnie tym, którzy podejrzewają problemy z płodnością. Jeśli para współżyje regularnie przez co najmniej rok bez zabezpieczeń i nie dochodzi do zapłodnienia, warto rozważyć takie badanie. Dodatkowo, mężczyźni z historią problemów zdrowotnych, takich jak operacje jąder w dzieciństwie czy przebyta świnka – również powinni rozważyć ten krok, nawet jeśli jeszcze nie próbują począć dziecka - podkreśla dr n. med. Marcin Korman, specjalista zajmujący się diagnostyką i leczeniem niepłodności z Kliniki Bocian w Poznaniu.
Czy na badanie nasienia trzeba się umówić?
Na badanie nasienia należy się wcześniej umówić, najlepiej zrobić to telefonicznie, kontaktując się z wybraną placówką Kliniki Bocian. Wówczas ustalony zostanie termin, w którym zarezerwowany zostanie intymny pokój dla pacjenta, jak również czas w laboratorium diagnostycznym na przeprowadzenie badania. Jest to o tyle istotne, że próbka ejakulatu nie może długo czekać na analizę i musi być przechowywana w odpowiednich warunkach. Wszystko po to, żeby wynik był wiarygodny. Badanie spermy nie wymaga skierowania lekarskiego, jednak pacjent powinien wiedzieć, jaki rodzaj badania chce wykonać. W sytuacji, gdy mężczyzna chce dodatkowo wykonać posiew nasienia – musi o tym powiedzieć podczas rejestracji, dlatego że jest to inne badanie niż standardowy spermiogram i wymaga specjalnego przygotowania.
Badanie nasienia – jak się przygotować?
Badanie nasienia wymaga od pacjenta odpowiedniego przygotowania:
- Przede wszystkim, trzeba zachować wstrzemięźliwość seksualną od 2 do 7 dni przed badaniem.
- Należy także unikać nadmiernej aktywności fizycznej, szczególnie jeśli na co dzień nie uprawia się sportu.
- Warto także ograniczyć palenie papierosów i nie spożywać alkoholu na 2-3 dni przed planowanym badaniem.
Jeżeli pacjent jest w trakcie antybiotykoterapii powinien odłożyć badanie nasienia i zrealizować je po leczeniu i chwilowej regeneracji organizmu. Stosowanie się do tych zaleceń pozwala uzyskać najbardziej wiarygodne wyniki badania nasienia, które pomogą lekarzowi dokładnie ocenić stan zdrowia pacjenta i postawić odpowiednią diagnozę.
Jak wygląda badanie nasienia?
Dla wielu mężczyzn badanie nasienia może być stresujące ze względu na jego intymny charakter. Obawa przed nieznanym w takiej sytuacji jest całkowicie zrozumiała. Wiedza na temat tego, jak wygląda badanie spermy, może zwiększyć komfort i zminimalizować stres.
Warto wiedzieć, że:
- Podczas oddawania nasienia pacjent jest sam, nie ma przy nim personelu. Jest to intymna chwila, na którą pozwala specjalnie przygotowany pokój do badania nasienia. Dzięki temu pacjent ma zapewnioną pełną prywatność.
- Pacjenci, którzy chcą zminimalizować swój stres, mogą zdecydować się na badanie nasienia z partnerką. Partnerka może towarzyszyć pacjentowi podczas pozyskiwania próbki, jednak trzeba pamiętać, że podczas badania spermy nie może dojść do wymiany płynów ustrojowych między partnerami. Badanie również odbywa się w intymnym pomieszczeniu, co sprzyja spokojnemu oddaniu ejakulatu do analizy.
Oddanie nasienia w klinice – przebieg krok po kroku
W dniu badania mężczyzna zgłasza się do rejestracji kliniki, gdzie potwierdza swoją tożsamość, uzupełnia ewentualnie brakujące dane i otrzymuje sterylny pojemniczek do oddania nasienia. Przed badaniem, wielu pacjentów zastanawia się jak wygląda pokój do pobrania nasienia? W Klinikach Bocian pacjent kierowany jest do specjalnie przygotowanego, komfortowego pomieszczenia, w którym najpierw poprzez masturbację oddaje materiał do badania, a następnie umieszcza pojemniczek z próbką w wyznaczonym miejscu. W pokoju znajduje się telewizor z filmami dla mężczyzn oraz czasopisma erotyczne. Pokoje są również wyposażone w wygodne fotele i umywalkę. Od wewnątrz drzwi można zablokować, żeby pacjent czuł się bardziej swobodnie. Laboratorium analityczne znajduje się tuż obok, aby nasienie mogło niezwłocznie zostać poddane analizie.
Oddanie próbki do badania nasienia w domu
Klinika leczenia niepłodności jest najlepszym miejscem do oddania nasienia do badania. W wyjątkowych przypadkach próbkę ejakulatu można dowieźć do kliniki z domu. Mężczyzna powinien wtedy zakupić w aptece sterylny pojemniczek - taki sam jak do badania moczu. Po oddaniu nasienia próbkę należy dostarczyć do laboratorium w ciągu około 30 minut. W tym czasie bardzo ważne jest, aby materiał utrzymał temperaturę ciała, ponieważ nieodpowiednie przechowywanie pojemniczka z nasieniem może wpłynąć na wiarygodność wyniku.
Wynik badania nasienia
Czas oczekiwania na wynik badania nasienia w Klinikach Bocian wynosi około 3 godzin, od chwili przekazania materiału do laboratorium analitycznego. Jest on dostępny również w formie on-line na specjalnym Panelu Pacjenta, dzięki temu można go sprawdzić wszędzie, o każdej porze, bez konieczności ponownego przyjazdu do placówki. W przypadku, gdy wykonywany był także posiew nasienia – wynik dostępny jest w ciągu ok. 10 dni roboczych.
Badanie nasienia – interpretacja wyników
Wyniki badania spermy obejmują różne parametry nasienia, których normy wyznacza Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Każdy pacjent Kliniki Bocian, który wykonał badanie nasienia wraz z jego wynikiem otrzymuje też norm poszczególnych parametrów, co umożliwia ich wstępną ocenę.
Chociaż pacjent może samodzielnie porównać swoje wyniki do poszczególnych norm, pełna interpretacja wyników badania nasienia powinna być zawsze dokonana przez lekarza. Specjalista ocenia nie tylko poszczególne parametry nasienia, ale również korelacje między nimi, co ma kluczowe znaczenie dla postawienia trafnej diagnozy. Samodzielna analiza wyników może prowadzić do mylnych wniosków, szczególnie gdy pacjent dostrzeże jakiekolwiek nieprawidłowości, dlatego tak ważne jest skonsultowanie wyników z lekarzem.
Badanie nasienia - jak sprawdzić płodność mężczyzny?
Ekspert: mgr Agnieszka Kurzewska, koordynuje pracą medycznych laboratoriów diagnostycznych Klinik Bocian, w których realizowane są podstawowe, jak i rozszerzone badania nasienia.
