Bezpłodność - definicja i przyczyny
Bezpłodność jest to trwała niezdolność do posiadania biologicznego dziecka. Nieodwracalny stan, który może dotknąć zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Określana jest również jako niepłodność bezwzględna, czyli nieuleczalna.
Do jej przyczyn należą:
- u kobiet: brak macicy, choroby genetyczne, pozabiegowe, pourazowe lub wrodzone anomalie w budowie narządów płciowych;
- u mężczyzn: brak jąder, powikłania po chorobach, takich jak świnka; trwałe uszkodzenie nasieniowodów, choroby genetyczne.
Zakres pomocy medycznej pacjentom zmagającym się z bezpłodnością jest bardzo ograniczony. W niektórych przypadkach do rozważenia pozostaje skorzystania z metod wspomaganego rozrodu z wykorzystaniem dawstwa komórek jajowych, nasienia lub adopcji zarodka. Na świecie również podejmowane są próby przeszczepu macicy, jednak tego rodzaju leczenie jest jeszcze w fazie badań eksperymentalnych.
Niepłodność - charakterystyka i przyczyny
Niepłodność to rzypadłość o często wieloczynnikowym podłożu, którą dzięki odpowiedniemu leczeniu w większości przypadków da się pokonać. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) to niemożność zajścia w ciążę, pomimo regularnego współżycia (3-4 razy w tygodniu) przez 12 miesięcy, bez zabezpieczenia w postaci antykoncepcji. Jest to problem dosyć częsty, szacuje się bowiem, że z niepłodnością zmaga się w Polsce nawet co piąta para w wieku reprodukcyjnym.
Czynniki prowadzące do niepłodności u kobiet to przede wszystkim:
- problemy z prawidłowym funkcjonowaniem gospodarki hormonalnej,
- endometrioza
- zespół policystycznych jajników (PCOS),
- mięśniaki macicy, zrosty i torbiele,
- anomalie anatomiczne macicy i jajników,
- powikłania po radio- i chemioterapii,
- zaawansowany wiek kobiety,
- powikłania po zabiegach.
Z kolei najczęstsze przyczyny niepłodności męskiej to:
- zbyt mała liczba plemników, ich nieprawidłowa budowa i jakość,
- zaburzenia hormonalne,
- nowotwory,
- powikłania po radio- i chemioterapii.
Nie bez znaczenia pozostają również czynniki środowiskowe i styl życia. Płodności bowiem szkodzą używki, niezdrowa dieta, nadwaga, brak aktywności fizycznej, jak również stres.
Niepłodność - leczenie
Do leczenia niepłodności potrzebna jest szczegółowa diagnostyka, w ramach której wykonywane są m.in. badania USG, hormonalne, nasienia, genetyczne, drożności jajowodów. Najczęściej w ramach walki z niepłodnością stosuje się leczenie hormonalne przy pomocy środków farmakologicznych. W niektórych przypadkach niezbędne jest przeprowadzenie zabiegów (operacji) przywracających prawidłowe funkcjonowanie narządów rozrodczych. Wykorzystywane są także techniki wspomaganego rozrodu – inseminacja i zapłodnienie pozaustrojowe in vitro. Metody leczenia dobierane są indywidualnie w zależności od stanu zdrowia pacjentów, historii leczenia, jak również aktualnej sytuacji medycznej.
