Co to jest adenomioza?
Endometrioza to choroba nazywana inaczej wędrującą śluzówką macicy. Charakteryzuje się występowaniem komórek błony śluzowej macicy (endometrium) poza jej właściwą lokalizacją, czyli wnętrzem macicy. Mogą one pojawiać się na narządach rozrodczych, jak i innych organach. Adenomioza jest natomiast podtypem endometriozy. Polega na tym, że błona śluzowa macicy, czyli tkanka endometrium, wszczepia się w głąb struktury mięśnia macicy (miometrium). Nazywana jest również endometriozą ściany macicy. Te dwa schorzenia – endometrioza i adenomioza – mogą występować razem, ale można je zaobserwować także osobno. Typową cechą choroby jest przerwanie granicy między endometrium a miometrium.
Rozróżnia się adenomiozę:
- ogniskową, gdzie wyodrębnione jest ognisko choroby,
- rozsianą, która obejmuje większą powierzchnię miometrium, zwiększając grubość ściany macicy,
- polipowatą,
- wewnątrzszyjkową, czyli zlokalizowana na szyjce macicy,
- zaotrzewnową.
Choroba zazwyczaj dotyka kobiety w przedziale od 40 do 50 lat, jednak istnieją przypadki, kiedy pojawia się również u znacznie młodszych pacjentek.
Adenomioza – przyczyny powstawania
Przyczyny adenomiozy nie są do końca znane. Przypuszcza się, że może być spowodowana przez przebyte urazy macicy, które pojawiły się podczas porodu, cesarskiego cięcia, czy nawet po przejściu zabiegów takich jak np. łyżeczkowanie macicy. Oprócz tego przyczyną mogą być też czynniki hormonalne, genetyczne oraz immunologiczne.
Adenomioza objawy
Adenomioza może rozwijać się w organizmie kobiety bezobjawowo, utrudniając tym samym jej wczesne wykrycie. Pojawienie się pewnych sygnałów powinno zachęcić do bardziej szczegółowej diagnostyki w tym kierunku. – Do częstych objawów adenomiozy, tak jak i w przypadku klasycznej endometriozy, należy zwiększenie krwawień i pojawienie się dolegliwości bólowych w trakcie miesiączki, tutaj mocno umiejscowionych w obrębie miednicy mniejszej. Bardzo często adenomioza przyczynia się również do spadku płodności, utrudniając zarodkowi wszczepienie się w błonę śluzową macicy i prawidłowe wzrastanie - wyjaśnia dr n. med. Olaf Lindert, specjalista ds. leczenia niepłodności z Kliniki Bocian w Katowicach.
Do najczęstszych objawów adenomiozy, które mogą wystąpić należą:
- ból w podbrzuszu,
- plamienie między miesiączkami,
- zwiększenie obfitości krwawień,
- wydłużenie czasu trwania menstruacji,
- bolesne współżycie płciowe,
- bolesne oddawanie moczu z krwią,
- niepłodność.
Adenomioza diagnostyka
Stosuje się kilka metod do diagnostyki adenomiozy. Zalicza się do nich:
- USG transwaginalne - jest stosowane we wczesnym etapie choroby. Pozwala na bliższą obserwację budowy macicy oraz ewentualne wykrycie jej nieprawidłowości.
- Rezonans magnetyczny - stosowany w przypadku bardziej szczegółowej oceny zmian. Metoda może pomóc w ustaleniu diagnozy przedoperacyjnej.
- Histeroskopia - endoskopowa metoda diagnostyczno-terapeutyczna, która pomaga określić na jakim etapie znajdują się zmiany we wnętrzu jamy macicy lub ewentualnie je usunąć, a także pobrać materiał do badania histopatologicznego.
Adenomioza leczenie
Przede wszystkim ważne jest, by kobieta ze zdiagnozowaną adenomiozą pozostawała pod stałą opieką lekarza ginekologa. Choroby tej nie da się w pełni wyleczyć, ale można zapobiegać jej nieprzyjemnym objawom. Leczenie adenomiozy zależy w dużym stopniu od jej zaawansowania, a także od tego, jaki cel ma prowadzona terapia. Pacjentkom, które chcą zachować płodność i są w wieku rozrodczym, zalecane jest leczenie farmakologiczne poprzez terapię hormonalną, zarówno za pomocą doustnych środków antykoncepcyjnych, wkładek wewnątrzmacicznych, leków progesteronowych. Mają one za zadanie zmniejszyć dolegliwości bólowe, jak również nieprawidłowe krwawienia miesięczne Stosowane mogą być także niesterydowe leki przeciwzapalne. W przypadku większych ognisk może być wskazana operacja laparoskopowa, która pozwoli usunąć zmiany. Najbardziej radykalnym działaniem jest natomiast histerektomia, czyli operacyjne usunięcie macicy. Może być zastosowana w przypadku kobiet w okresie pomenopauzalnym, które zrealizowały swoje plany o macierzyństwie, ale objawy adenomiozy wciąż się utrzymują, a leczenie zachowawcze okazało się nieskuteczne.
Adenomioza a ciąża
Podobnie jak w przypadku endometriozy gruczoły adenomiotyczne wytwarzają związki prozapalne, które dostają się do jamy macicy i jajowodów. Może to znacznie utrudnić transport plemników do komórki jajowej oraz cały proces zapłodnienia. Pojawiające się zmiany mogą zmniejszać zdolność macicy do stworzenia odpowiednich warunków dla zagnieżdżenia się i rozwoju zarodka. Dolegliwość nie wyklucza zajścia w ciążę metodą naturalną, choć może to być w takiej sytuacji znacznie trudniejsze w porównaniu do zdrowych kobiet. Niejednokrotnie, przy zaawansowanej endometriozie i adenomiozie, wskazane jest zastosowanie in vitro.
- Przy adenomiozie procedura in vitro jak najbardziej może się udać, choć należy wziąć również pod uwagę, że choroba ta nieco zmniejsza szanse powodzenia zapłodnienia pozaustrojowego. Oczywiście każdy przypadek należy traktować indywidualnie. Wiele zależy także od stopnia nasilenia zmian, od czasu ich trwania i tak naprawdę też od wieku pacjentki. Dużo wyższą skuteczność zapłodnień uzyskuje się u młodszych kobiet. Ma to związek nie tylko z samą chorobą, ale i jakością komórki jajowej - wyjaśnia dr n. med. Olaf Lindert z Kliniki Bocian w Katowicach.
Kobiety bezskutecznie starające się o dziecko, zmagające się z endometriozą lub adenomiozą, mogą znaleźć pomoc u specjalistów kliniki leczenia niepłodności Bocian. Doświadczeni lekarze wiedzą, jak należy diagnozować chorobę, a także jakie metody leczenia zastosować, by zwiększyć szansę kobiety na zajście w ciążę i urodzenie dziecka.
Endometrioza i adenomioza u kobiet starających się o dziecko
Ekspert: dr n. med. Olaf Lindert, ginekolog-położnik. Prowadzi diagnostykę i leczy niepłodność. Zajmuje się także wykonywaniem procedur in vitro oraz inseminacji.
